กล้วยหอมสามพรานสายพันธุ์ใหม่

เคี้ยวเมื่อไร ก็…“เพลิน”

เรื่อง วันเสาร์ มณฑาจันทร์ / ภาพ PLEARN BANANA CHIPS

เชื่อไหมว่า…คนทั้งโลกนิยมกิน “กล้วยหอม” มากกก…

มากเสียจนเกิดสงครามราคากล้วยหอมในระดับนานาชาติอยู่บ่อยๆ เพราะบางประเทศที่ทุนหนาก็ไปจ้างคนประเทศที่ค่าแรงถูกให้ปลูกกล้วย แล้วนำมาขายในราคาต่ำกว่าคนอื่นได้ บางประเทศมีพื้นที่ปลูกกล้วยน้อย เพราะภูมิประเทศและภูมิอากาศไม่เอื้อ กล้วยก็ราคาแพงแถมยังต้องนำเข้าอีกต่างหาก

ส่วนไทยเรานั้นอยู่ในพื้นที่ที่เหมาะในการปลูกกล้วยมาก…มากเสียจนบางทีผลผลิตออกมาเยอะเกิน จนราคากล้วยหอมถูกอย่างน่าตกใจ

“ในฤดูฝนที่มีพายุลมแรงผลผลิตออกมาน้อยราคากล้วยจะสูง หรือตอนตรุษจีน เชงเม้ง ช่วงนั้นกล้วยก็ราคาแพงเหมือนกัน แต่นอกจากนั้นราคากล้วยถูกมาก” คุณขวัญ-พชรวรรณ ไพรรักษ์บุญ เล่าอย่างคล่องแคล่ว เพราะเป็นเรื่องที่เกษตรกรชาวนครปฐมประสบมาจนชิน “ช่วงเทศกาลกล้วยหอมหวีละ 140-150 บาท ช่วงหน้ามรสุมต้นกล้วยล้ม ราคาพุ่งไปเกินหวีละ 150 บาท แต่ถ้าฤดูทั่วๆ ไป ขายได้หวีละ 20-30 บาท ส่งโรงงานทำเค้กกล้วยหอมเขายังรับซื้อลูกละบาทเอง”

เฮ้อ!!! ได้แต่ถอนหายใจ แล้วแอบให้กำลังใจอยู่ในทีม

…แล้วความเพลินก็อุบัติ…

เดิมทีชาวสวนบ้านดอนทอง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม เขาทำสวนผลไม้ เช่น ฝรั่ง ชมพู่ แล้วปลูกกล้วยหอมแซมเพื่อเพิ่มร่มเงาให้กับผลไม้อื่นๆ แต่เพราะดินดี น้ำดี กล้วยงามออกผลดกดี จริงอยู่ที่เมื่อผลผลิตออกมามากเกินความต้องการ ราคาก็จะตกตามกลไกปกติ แต่กล้วยหอมที่รูปทรงดีผิวสวยก็ยังมีคนซื้อในราคาดี แต่ถ้ามีริ้วรอยจุดด่างดำก็ถูกปฏิเสธมาตลอด

ปี 2554 คุณแม่ของคุณขวัญ–วันดี ไพรรักษ์บุญ ได้รวมกลุ่มกับชาวบ้านประมาณ 10 บ้าน จัดตั้งวิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพผลไม้สดและผลผลิตเกษตรแปรรูปบ้านดอนทองขึ้น แล้วระดมสมองกันว่าจะนำผลไม้ในพื้นที่ชนิดไหนมาแปรรูปกันดี เสียงส่วนใหญ่ชาวบ้านอยากนำกล้วยหอมทองซึ่งราคาไม่เป็นที่พอใจมาเพิ่มมูลค่า

“นึกถึงกล้วยเบรกแตกนะคะ ที่เขาใช้กล้วยน้ำว้ามาทำ เคี้ยวสนุกมาก แม่ๆ ป้าๆ ก็ลองนำกล้วยหอมทองของพวกเรามาทำบ้าง” เริ่มด้วยงบ 6 พันบาท ซื้ออุปกรณ์ต่างๆ มาลองทำเป็นกล้วยหอมสไลด์บางทอดกรอบแล้วคลุกเนย แพ็กใส่ถุงพลาสติกไปฝากขายตามร้านก๋วยเตี๋ยวร้านกาแฟในชุมชน

ปรากฏว่าผลตอบรับดีมาก เพราะกล้วยหอมเมื่อนำมาทอดจะกรอบแต่ไม่แข็ง เนื้อสัมผัสต่างจากกล้วยน้ำว้า แถมยังได้กลิ่นหอมของกล้วยตอนกินด้วย “เคี้ยวเพลินมากกกกก แล้วเรียกหากันมาตลอด เลยได้ทำไปส่งขายอยู่เรื่อยๆ”

ชื่อแบรนด์ กล้วยอบกรอบ “เพลิน” (PLEARN Banana Chips) ก็มาจากเสียงตอบรับของชุมชนนี่ล่ะ

…เพลินต่อ…ไม่รอแล้วนะ…

เปิดฉากดี ก็ต้องรีบพัฒนาต่อ ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ เปิดโอกาสให้บรรดาแม่บ้านที่อายุเริ่มสูง ลงสวนไม่ค่อยไหว ปล่อยให้สามีและลูกไปดูสวนแทน แล้วมาปอกกล้วย สไลด์กล้วย ทอดกล้วยกัน งานเบากว่าทำสวนทำนา และยังเป็นการสร้างรายได้ให้กับชุมชนไปในตัว

“แรกๆ ทำที่หน้าบ้านเลย ทอดกล้วยกันทุกวันไม่ได้หยุด เราไม่ได้ส่งกันแค่ร้านสองร้าน  เพราะแม่มีคอนเน็กชันเยอะค่ะ”

ยุคแรกมีรสเดียว คือ หวานเนย เขานำกล้วยหอมดิบมาล้าง ปอกเปลือก ล้างยาง ล้างสิ่งสกปรกออก แล้วสไลด์ลงกระทะทอดทันที ก่อนจะมาสร้างรสชาติโดยการฉาบน้ำเชื่อม แล้วก็แพ็กใส่ถุงพลาสติกใสธรรมดา จีบๆ ปากถุงติดโบ

การทอดกล้วยดูเหมือนง่าย แต่คนทอดทุกคนต้องหาเทคนิคและจังหวะการทอดของตัวเอง เพราะถ้าทอดออกมาอมน้ำมันหรือสีสันเข้มเกิน ไม่ได้มาตรฐาน ก็มีอันต้องคัดทิ้งไม่ให้ถึงมือลูกค้าแน่

แต่ในปี 2555 เริ่มทำมาปีเดียว “เพลิน” ได้รับการคัดสรรเป็น OTOP 4 ดาว ซึ่งเป็นไปตามเจตนาของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนฯ ที่อยากขยายตลาดจากการฝากขายไปสู่การออกงานแสดงสินค้า “ถ้าแพ็กเกจสวยงามนี่อาจจะได้ 5 ดาวนะ” จากนั้นจึงพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้ลงตัวก็เสร็จสมบูรณ์ สามารถก้าวไกลไปถึงขั้นส่งออกกันเลย

“ตอนนั้นขวัญกำลังเรียนมัธยมปลาย อายุ 17-18 เห็นจะได้ ยังไม่ได้มาช่วยเต็มตัวแบบทุกวันนี้ เราเห็นคุณป้าคุณน้าจากที่เดิมเป็นแม่บ้านอยู่เฉยๆ มาช่วยกันทอดกล้วยที่บ้านทุกวันเลย มีค่าแรงจากการทำงานกันทุกวัน”

กล้วยหอมขายไม่ได้ราคาเริ่มไม่ใช่ปัญหาของชุมชนนี้แล้วล่ะ

10 ซอง พาเพลิน

กล้วยอบกรอบของเพลิน มีรสชาติหลักขายเป็นซองขนาดใหญ่อยู่ 4 รสชาติ แรกสุดเป็นกล้วยหอมอบเนยรสหวาน อันนี้เป็นรสดั้งเดิมตั้งแต่แรกที่ทำมา ตามด้วยกล้วยหอมอบกรอบเนยรสเค็ม แบบที่สามเป็นรสชาติกล้วยสุกไม่ได้เนย มาแบบกล้วยหอมอบกรอบธรรมชาติไม่ปรุงแต่ง และแบบที่สี่ เป็นกล้วย 5 อย่างอบกรอบ นำกล้วยไข่ กล้วยเล็บมือนาง กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม และกล้วยหักมุก มาประชันความอร่อยพร้อมกันในซองเดียว

แต่ก็ยังคิดรสชาติไว้เผื่อวัยรุ่นและเด็กๆ ทำเป็นซองเล็กๆ ขนาด 25 กรัม ซื้อง่าย “ซองเท่าๆ มันฝรั่งทอดที่ขายตามร้านสะดวกซื้อน่ะ เราออกมา 6 รส คือ กล้วยหอมอบเนยรสหวานและรสเค็ม กับกล้วยหอมอบกรอบรสสาหร่าย ปาปริก้า บาร์บีคิว และวาซาบิ”

จากกล้วยหอมสดเมื่อนำมาทำเป็นกล้วยเพลินจะได้ผลิตภัณฑ์น้ำหนักไม่เกิน 20 เปอร์เซ็นต์ ถ้ากล้วยหอม 100 กิโลกรัม ก็จะได้กล้วยอบกรอบประมาณ 18-20 กิโลกรัมเท่านั้น

“ยุคก่อนโควิด เราใช้กล้วยเดือนละประมาณ 50 ตันค่ะ ลำพังกล้วยจากสวนของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนฯ ไม่พอหรอก เรารับซื้อกล้วยจากลูกบ้านและชุมชนใกล้เคียงด้วย ไม่ว่าจะเป็นกล้วยจากสวนที่ตั้งใจปลูกขาย หรือที่เขาปลูกไว้เฉยๆ ไม่ได้หวังเป็นการค้าก็รับ รวมไปถึงกล้วยที่เปลือกไม่สวย ไปขายที่อื่นราคาไม่ดี แต่เรารู้ว่าเราใช้ความอร่อยที่อยู่ข้างใน ที่สำคัญกล้วยจากทุกแหล่งต้องไม่ใช้ยาฆ่าแมลงนะคะ”

ถึงต้องเลือกซื้อของในชุมชน เพราะพอจะเชื่อใจกันได้ว่าปลอดยาฆ่าแมลงจริงๆ

รอเวลา “เพลิน”

หลังจากที่ออกตลาด OTOP เป็นที่รู้จักดีแล้ว “เพลิน” ก็เริ่มไปแจ้งเกิดในโมเดิร์นเทรด เช่น ในร้านเลมอน ฟาร์ม ร้านโกลเด้น เพลส และคิง เพาเวอร์ จะมีกล้วยอบเนยและกล้วยอบกรอบ 4 รสชาติหลักวางขาย ทั้งในร้านตามสนามบินและคิง เพาเวอร์ ออนไลน์ เพราะรู้ว่ารสชาติไทยๆ เหล่านี้ เป็นที่ชื่นชอบของตลาดต่างประเทศมาก

“ปกติเราส่งออกไปประเทศจีน ไต้หวัน ดูไบ ฮ่องกง อยู่แล้ว และเวลาที่มีทัวร์จีนมาเที่ยวเมืองไทย ก็เป็นตลาดที่ดีของเรา อีกทั้งมีลูกค้า OEM มาสั่งผลิตไปตีแบรนด์เขาเองด้วยถือว่ารุ่งมาก แต่นั่นคือก่อนโควิดนะ”

จากรายได้เดือนละหลักล้านเจอสถานการณ์โรคระบาดร้ายเข้าไป ทัวร์หาย ส่งออกหยุด โมเดิร์นเทรดลดยอดสั่ง ลูกค้า OEM ก็หายไปสองปี เพิ่งเริ่มมีกลับมาเป็นการผลิตส่งไปประเทศลาว แม้ยังไม่เฟื่องเหมือนเดิมแต่ออร์เดอร์ทีหนึ่งก็ระดับรถหกล้อ และที่วางขายหลายๆ แห่งก็เริ่มกลับคืนมา

อีกไม่นานเมื่อสถานการณ์คืนปกติ เราคงได้พบหน้ากล้วยอบกรอบที่เคี้ยวเพลินจนหยุดไม่อยู่ตามร้านค้า ตามสนามบิน และตามแหล่งที่คนเดินทางพลุกพล่านกันอีกรอบ

ผ่านไปร่วม 10 ปี คุณน้าคุณป้าที่ลงแรงในวันแรกๆ หลายคนก็แตะมือเปลี่ยนให้เจเนอเรชันหลังเข้ามาทำแทน “ก็ยังคงอยากให้คนในชุมชนมีรายได้เช่นเดิม วิสาหกิจชุมชนฯ ของเราก็พัฒนาผลิตภัณฑ์จากผลไม้อื่นๆ เพิ่มด้วย เช่น ขนุน เผือก ฟักทองอบกรอบๆ หรือ มะม่วงเราจะทำเป็นฤดูกาล ทำทั้งอบกรอบและอบแห้งที่เนื้อยังนุ่มหนึบ” สิ่งใดที่ดูมีโอกาสก็คงจะหยิบมาพัฒนาเพื่อสร้างรายได้

          เราก็เชื่อล่ะว่าคนทั้งโลกนิยมกิน “กล้วยหอม” มาก แต่ก็อยากให้คนเหล่านั้นได้ลอง “กล้วยหอมกรอบ” ดูบ้าง เผื่อว่าจะเคี้ยวเพลินจนอดไม่ได้ที่จะบรรจุเข้าไว้ในลิสต์ของโปรดอีกอย่างหนึ่ง…เชื่อสิ

PLEARN BANANA CHIPS

ที่ตั้ง : วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพผลไม้สดและผลผลิตเกษตรแปรรูปบ้านดอนทอง

88/1 ม.4 ต.คลองใหม่ อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110

Facebook : PLEARN BANANA CHIPS

สนใจสินค้าพลังคนไทย

คลิก : PLEARN BANANA CHIPS

ปักหมุดจุดเช็คอิน-แชะรูป-ท่องเที่ยวใกล้เคียง

• ตลาดสุขใจ วิถีเกษตรอินทรีย์…ศูนย์รวมสินค้าเกษตรอินทรีย์และอาหารปลอดภัย โดยกลุ่มเกษตรกรอำเภอสามพรานที่รักวิถีธรรมชาติ มีให้เลือกซื้อทั้งผักผลไม้สดๆ ปลอดสารพิษ หรืออาหารคาว-หวานอร่อยๆ สำหรับซื้อกินเลย ซึ่งบางอย่างเป็นตำรับโบราณหากินยากด้วย

• ล่องเรือรื่นรมย์ ชมแม่น้ำท่าจีน…แม่น้ำสายสำคัญของชาวสามพราน จะได้เห็นสวนผัก-ผลไม้เรียงรายสองฟากฝั่ง พร้อมบ้านเรือนสมัยก่อนที่เขายังรักษาไว้และใช้ชีวิตกันเป็นปกติสุข หรือจะแวะวัดวาอารามต่างๆ ก่อนจะตบท้ายด้วยการหาของกินอร่อยๆ ในตลาดดอนหวาย

• แอร์ออร์คิดส์ & แล็ป อ.บางเลน…ซูเปอร์มาร์เก็ตกล้วยไม้แห่งแรกของไทย!!! เริ่มต้นที่กระถางละ 25 บาทเท่านั้น มาถึงก็เข็นรถเลือกช็อปทั้งกล้วยไม้ ทั้งอุปกรณ์ปลูก ราวกับเดินอยู่ในห้างสรรพสินค้า แต่ไม่ได้ติดแอร์นะ ชื่อ “แอร์” มาจากผู้ก่อตั้ง ห้องแล็ปผสมพันธุ์กล้วยไม้แล้วขยายมาเป็นที่จำหน่ายด้วย  ถ้าซื้อต้นแล้วยังไม่ถึงใจ ไปเที่ยวชมสวนกล้วยไม้แบบดั้งเดิมทางด้านหลังก็ไม่มีใครห้าม