ท่ามกลางความสมบูรณ์ของสายน้ำกับต้นไม้ที่เต็มไปด้วยสีเขียวขจี ซึ่งให้ความร่มรื่นกับผู้คนในชุมชนเล็กๆ แห่งนี้ ชื่อคีรีวงของหมู่บ้านหมายถึงชุมชนที่ล้อมรอบด้วยเขา อาจห่างไกลวิถีของเมืองใหญ่ แต่เมืองกลางเขาแห่งนี้ มีชาวบ้านกลุ่มหนึ่งที่สร้างความภาคภูมิใจให้กับคนคีรีวงด้วยกัน จากฝีมือในการทำผ้ามัดย้อมให้ดังไปไกลในระดับโลกมาแล้ว
“คีรีวงมีความพิเศษ เพราะที่นี่เราจะปลูกต้นไม้ ในขณะที่ที่อื่นเขาต้องรณรงค์กัน แต่คนคีรีวงเขาจะเข้าไปกอดต้นไม้แล้วก็บอกรักต้นไม้ด้วยนะคะ”
ที่นี่คือ “บ้าน” ของเธอคนนี้ เธอเกิดและเติบโตมาท่ามกลางธรรมชาติของที่นี่…เป็นคนนครฯ แท้ๆ อุไร ด้วงเงิน คือประธานกลุ่มใบไม้บ้านคีรีวง อำเภอลานสกา นครศรีธรรมราช ผู้ไม่เพียงแต่ละวันจะผ่านไปอย่างเรียบง่าย แต่ทุกวันของเธอเต็มไปด้วยความสุข…ที่ได้ทำในสิ่งที่รัก แถมยังได้ส่งต่อสิ่งนั้นให้กับกลุ่มชาวบ้านในนามสมาชิกกลุ่ม เพื่อช่วยกันสร้างผลงานจากผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติที่เป็นงานฝีมือคนไทย ให้เป็นที่รู้จักไปไกลถึงต่างประเทศและสโมสรฟุตบอลใหญ่ที่อังกฤษมาแล้ว
“พี่ชอบเรื่องผ้า สมัยก่อนตอนอยู่ที่กรุงเทพฯ ก็เคยทำงานโรงงานทอผ้าส่งออก กลับมาบ้าน เราก็รู้สึกว่าถ้าทำเรื่องสีเคมี มันไม่ใช่เรา แล้วอีกอย่างต้นไม้ที่บ้านเราก็มีมาก เลยมาได้ไอเดียเป็นเรื่องของการทำผ้ามัดย้อม”
✓ ไม่ต้องตั้งโจทย์ใหญ่เกินตัวหรือเอาเงินเป็นตัวตั้งเท่านั้น
…ความรัก(ในสิ่งที่ทำ) เอาชนะอุปสรรคทุกสิ่ง…
นั่นคือจุดเริ่มต้นที่อุไรมองหาสิ่งที่เธอ “รัก” เมื่อกลับมาบ้านก็มองหาอาชีพที่เป็นรากเหง้า บ้านของเธอทำสวนผลไม้ แต่สร้างรายได้ที่ยังไม่เพียงพอ เธอจึงคิดที่จะสร้างงานเพื่อเพิ่มรายได้ด้วยอีกทาง เกิดเป็นแนวคิดเรื่องการทำผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติและกลุ่มใบไม้บ้านคีรีวงที่รวมสมาชิกขึ้นมาจำนวนหนึ่ง
✓ ให้ใช้สมองและความรักในสิ่งที่ทำเป็นแสงสว่างนำทาง
“เมื่อก่อนงานศิลปะสำหรับพี่นี่ไม่ผ่านเลยนะ แต่ทุกวันนี้เราต้องมาเรียนรู้ การเรียนรู้มันช่วยดึงพรสวรรค์ที่เรามีอยู่ พอดีเราอ่านลายออกด้วยไงคะ”
สิ่งสำคัญสำหรับการมัดย้อมผ้าคือเรื่องลายกับเรื่องพืช เรื่องลายผ้าที่เกิดจากการมัดแล้วนำไปย้อม จะมีลายมาตรฐานต่างๆ กันที่ชาวบ้านเรียกว่า ลายหม้อแตก ลายเวฟหรือคลื่น ลายท้องฟ้า ลายดอกไม้…เป็นสองชั้นบ้างสามชั้นบ้างแล้วแต่การมัด
ส่วนเรื่องพืช ยังจะต้องมีการเรียนรู้ว่าสีที่ได้จากพืชนั้นมีสีอะไรบ้าง เพื่อจะสร้างสรรค์สีสำหรับผ้ามัดย้อมได้ตามต้องการ…เปลือกลูกเนียงให้สีน้ำตาล ใบมังคุดให้สีส้ม น้ำตาลและชมพู ฝักสะตอให้สีเทากับน้ำตาล แก่นขนุนให้สีเหลือง เปลือกเงาะให้สีเทา เป็นต้น ใบอ่อนใบแก่ สายพันธุ์และอายุของต้นไม้ยังเป็นปัจจัยสำคัญสำหรับสีย้อมผ้าที่มาจากธรรมชาติ
แรงบันดาลใจแรกของเธอสำหรับการสร้างสรรค์สีในการย้อมผ้าจากธรรมชาติ ได้มาจากภาพเขียนสีตามผนังถ้ำของมนุษย์ยุคโบราณ แม้ว่าต้นกำเนิดของการทำผ้ามัดย้อมของบ้านคีรีวงจะไม่ได้ย้อนกลับไปนานขนาดนั้น แต่ครั้งหนึ่งสิ่งนี้ก็เป็นภูมิปัญญาพื้นบ้านที่เธอเหมือนได้ทำหน้าที่สืบสานและนำกลับคืนมาสู่ปัจจุบัน
✓ พัฒนาสิ่งที่รัก เพิ่มเติมการเรียนรู้ และใช้มุมมองที่ไม่ได้อยู่แต่ในกรอบเดิมๆ
“เมื่อก่อนคนคีรีวงเคยทำผ้ามัดย้อมแต่เขาบอกว่ามันหายไปแล้ว งานพวกนี้เพิ่งมาเกิดขึ้น โดยเราต้องเอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาใช้ในการสกัดสีธรรมชาติ ประกอบกับแนวคิดของเราของตัวเองมาใช้สร้างสรรค์งาน โดยพยายามให้คนไทยทั่วไป รู้จัก ‘ผ้ามัดย้อมของคีรีวง’”
อีกนิยามของผ้ามัดย้อมแบบคีรีวง จะอยู่ที่ขั้นตอนการมัดลายซึ่งยังสำคัญมากตรงที่ต้องมัดให้แน่นพอ เพื่อให้น้ำสีที่ย้อมซึมเข้าไปเฉพาะส่วนเพื่อให้เกิดลวดลายตามที่ผู้มัดสร้างสรรค์ไว้นั่นเอง
“สมัยก่อนตอนที่ย้อมผ้าใหม่ๆ เอาต้นไม้มาสับๆ อย่างนี้ คนเขาคิดว่าเราบ้า ใครจะมาซื้อ ย้อมไปใครเขาจะใส่…สิ่งที่ทำเหมือนเป็นความฝันน่ะ แต่พี่ว่าถ้าทุกคนคิดแบบอีกมุมหนึ่ง ทุกอย่างที่มีอยู่ในหมู่บ้านเราหรือว่าอยู่รอบตัวเราด้วยมุมมองใหม่นะ พี่ว่าคนไทยจะไม่จน”
Suggestion
…เอกลักษณ์(ไทย) เป็นจุดขายสำคัญ…
ความมหัศจรรย์ของผ้ามัดย้อมธรรมชาติ ไม่เพียงแต่จะอยู่ที่สารพัดสีสันที่มาจากพืชต่างชนิด ผ้าที่ถูกย้อมออกมายังมีความทนทาน ที่สำคัญคือสีไม่ตก แม้อุไรจะเลือก “ขาย” คุณภาพของผลงานที่เธอและสมาชิกในกลุ่มทำ แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าความเฉพาะตัวที่มีเพียง “ที่นี่เท่านั้น” คือความพิเศษที่ยิ่งทำให้การตอบรับผลงาน…เป็นไปแบบก้าวกระโดด
✓ มองหาเอกลักษณ์เฉพาะเพื่อสร้างเป็น “จุดขาย”
“จริงๆ แล้วที่นี่มีพืชท้องถิ่นอยู่เยอะ แต่เมื่อจะทำการขาย เราจะต้องบอกเอกลักษณ์ของเราให้ชัด ก็เลยมามองดูว่าสีอะไรบ้างที่บ่งบอกถึงความเป็นใต้ แล้วพบว่าภูมิปัญญาของคีรีวง เขาทำสะตอดองที่จะลวกเอาเมล็ดออกไปดองกับเกลือ แต่ฝักนี่เราทิ้ง ถ้าอย่างนั้นลองเอามาทดลองเข้ากระบวนการย้อมดูดีกว่า…ก็เลยได้เป็นสีเทาสำหรับการย้อม แล้วพอเราเอาผ้าไปขาย แค่บอกว่าย้อมจากสีสะตอ ก็รู้ที่มาว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่มาจากทางใต้แล้ว”
นอกจากผ้ามัดย้อมของอุไรจะบอกเล่าเรื่องราวของท้องถิ่นแล้ว ผ้าของเธอและสมาชิกกลุ่มแต่ละชิ้นยังมี “ลายเดียวในโลก” แม้ผ้ามัดย้อมทุกชิ้นจะผ่านขั้นตอนและกระบวนการเดียวกัน แต่อารมณ์ของลายสำหรับแต่ละชิ้นงาน จะออกมาไม่เหมือนกัน เพราะมันเป็นงานทำมือและเป็นงานฝีมือนั่นเอง
Suggestion
…เดินช้าๆ แต่มั่นคง…
ดูเหมือนคำพูดดังกล่าว จะเป็น “ปรัชญา” ส่วนตัวที่อุไรตั้งใจจะให้เกิดประโยชน์กับชุมชน กลุ่มใบไม้บ้านคีรีวงให้ความสำคัญกับการย้อมผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ โดยใช้พืชในชุมชนมาเป็นสีย้อมผ้า แล้วนำมาบูรณาการกับวิชาการต่างๆ…สร้างอาชีพแก่ชาวบ้านที่ช่วยกันทำงานในทั้งฝ่ายงานทั่วไป ฝ่ายย้อมผ้า และฝ่ายตัดเย็บ เพื่อแก้ปัญหาว่างงานในอนาคต
“กลุ่มใบไม้มีสมาชิกไม่เยอะ แต่ให้เขามีประสิทธิภาพในการทำงาน และให้เขามีรายได้เพียงพอ สิ่งที่ทำนี้ก็จะไม่ได้สร้างรายได้เฉพาะที่คีรีวง แต่ยังสร้างรายได้ในมวลรวมของประเทศด้วย ผ้า..ผลิตที่กรุงเทพฯ แล้วต้องมาย้อมที่คีรีวง แล้วส่งไปอังกฤษ อุปกรณ์ตัดเย็บทั้งหมดอยู่ที่กรุงเทพฯ เพราะที่คีรีวงไม่มีโรงงาน ส่วนลูกค้ากลุ่มต่างประเทศ เขาต้องมาสุวรรณภูมิ แล้วลงมาที่นครฯ นี่…ก็เลยกลายเป็นกระตุ้นการท่องเที่ยวด้วย
ถ้าประเทศไทยเรามีกลุ่มเล็กๆ อย่างนี้ ทั่วทุกจังหวัดแล้วสามารถดึงเงินตราต่างประเทศเข้ามาได้ พี่ว่าโอกาสดีนะ …พลังคนไทยไปทั่วทุกแผ่นดิน ถ้ารู้จักนำมาใช้”
…ผ้ามัดย้อมไทย ไปไกลถึงอังกฤษ…
ผ้ามัดย้อมด้วยสีธรรมชาติจากฝีมือคนไทย ถูกพัฒนาต่อไปเป็นผลิตภัณฑ์ของใช้สวยๆ สารพัดรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเสื้อยืด แจ็คเก็ต หมวก กระเป๋าหลากสไตล์…มีขายให้ฝรั่ง เธอหมายถึงโอกาสในการทำงานสร้างสรรค์ให้กับผลิตภัณฑ์ลิมิเต็ดเอดิชันของเลสเตอร์ซิตีแฟนคลับ
“พี่มองว่าเขาให้โอกาสเรา เป็นโอกาสดีที่เราจะได้ทำชิ้นงานเหล่านี้ส่งให้เขา เพื่อจะได้เปิดโอกาสให้คนอีกกลุ่มหนึ่งได้เห็นผลงานและยังได้ช่วยกระจายมุมมองของคนไทยให้ต่างชาติเห็นด้วยว่ามีงานแบบนี้อยู่นะ”
“พี่เชื่อในพลังคนไทย เพราะว่าคนไทยมี ‘พลัง’ เราเห็นคนไทยอยู่ได้ในทุกศาสตร์..และทุกสาขาอาชีพที่เป็นระดับโลก ซึ่งเราคิดว่าเราก็เป็นจุดเล็กๆ ที่สามารถก้าวขึ้นไปได้ ด้วยโอกาสที่ คิง เพาเวอร์ ให้ แล้วพลังคนไทยสามารถสร้างอะไรได้เยอะ หลายๆ อย่างที่เราคิดว่าเป็นไปไม่ได้ เมื่อตั้งใจงานก็จะออกมาดี คนไทยจะได้ไปถึงจุดนั้นแน่นอน”
อุไรยังมีแนวคิดที่อยากจะสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนหนุ่มสาว ว่าไม่ต้องตั้งโจทย์ใหญ่เกินตัวหรือเอาเงินเป็นตัวตั้งเท่านั้น แต่ให้ใช้สมองและความรักในสิ่งที่ทำเป็นแสงสว่างนำทาง
เธอบอกว่ามีแค่กะละมังกับปี๊บ กลุ่มใบไม้บ้านคีรีวงยังส่งผลงานไปไกลถึงต่างประเทศได้ ทุกคนก็น่าจะลองขบคิดโจทย์ของตัวเองตามกำลังศักยภาพที่มี เพื่อให้เกิดการพัฒนา ทำให้คนหนุ่มสาวกล้ากลับบ้าน ไม่ใช่กลับบ้านแบบคนล้มเหลว แต่กลับบ้านแบบมีฝัน…เหมือนที่เธอเคยฝัน
Suggestion
ถอดรหัสความสำเร็จ “กลุ่มใบไม้บ้านคีรีวง”
✓ ไม่ต้องตั้งโจทย์ใหญ่เกินตัวหรือเอาเงินเป็นตัวตั้งเท่านั้น
✓ แต่ให้ใช้สมองและความรักในสิ่งที่ทำเป็นแสงสว่างนำทาง
✓ พัฒนาสิ่งที่รัก เพิ่มเติมการเรียนรู้ และใช้มุมมองที่ไม่ได้อยู่แต่ในกรอบเดิมๆ
✓ มองหาเอกลักษณ์เฉพาะเพื่อสร้างเป็น “จุดขาย”
ชม-ชิม-ช้อป บ้านคีรีวง
• ชม…จุดชมวิว ณ สะพานบ้านคีรีวง คลองท่าดี ที่จะได้อยู่ท่ามกลางความสมบูรณ์ของภูเขา ป่าไม้และลำธาร ปั่นจักรยานเล่นรอบหมู่บ้าน
• ชิม…แกงส้มมังคุดคัด นอกจากนั้นยังมีผักกูดราดกะทิ ขนมจีนแกงปู และผลไม้ตามฤดูกาล ทั้งมังคุด ทุเรียน ลองกอง จำปาดะ
• ช้อป…ผ้ามัดย้อมธรรมชาติรูปแบบต่างๆ เครื่องประดับแฮนด์เมดจากเชือกเทียนถักกับลูกไม้มงคล สบู่เปลือกมังคุด ผลไม้สดและผลไม้แปรรูป
