Summary
• เติบโตมาในครอบครัวเกษตรกรรม เรียนจบด้านบริหารงานบุคคล เริ่มงานแรกด้วยตำแหน่งพนักงานขายและเจ้าหน้าที่ธนาคาร
• เติบโตมาใน อ.สันกำแพง ซึ่งเป็นย่านเศรษฐกิจหัตถกรรม และมองเห็นโอกาสทางธุรกิจจากสายงานที่ทำอยู่
• ลาออกจากงานธนาคาร เริ่มทำธุรกิจศิลาดลกับหุ้นส่วนเต็มตัว โดยไม่มีความรู้ด้านนี้มาก่อน
• เริ่มสร้างแบรนด์ของตัวเองในชื่อ Chiangmai Celadon หรือ เชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด หลังจากจบบทบาทในธุรกิจเดิมที่ทำมาเกือบ 30 ปี ในวัยใกล้เกษียณ
• แบรนด์เป็นที่รู้จักแง่หนึ่งในฐานะเป็นงานคราฟต์ และยังเกิดผลผลิตข้าวต้มมัดอีกแบรนด์หนึ่งตามมาด้วย
เราเริ่มต้นบทสนทนาด้วยกลิ่นหอมของกาแฟดริปเทพเสด็จ กาแฟเข้มในแก้วศิลาดลเนื้องามสี Indigo Blue ดูเย้ายวนไม่น้อย คุณทัศนีย์ ยะจา เจ้าของแบรนด์เชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด ในชุดผ้าซิ่นแบบแม่หญิงคนเมืองเชียงใหม่ หั่นข้าวต้มมัดขนาดพอดีคำ บรรจงวางบนจานสีเขียวใสดั่งหยก ทุกอย่างบนโต๊ะดูลงตัวไม่มีที่ติ เธอบอกว่า กินข้าวต้มมัดกับกาแฟเข้ากันที่สุด เราพยักหน้าเห็นด้วยอย่างยิ่ง
“ข้าวต้มมัดสูตรของพี่เอง เนื้อหนึบกำลังดีไม่แฉะ พัฒนาจากสูตรของพ่อแม่ เลือกใช้วัตถุดิบจากในชุมชน ทั้งข้าว กล้วย กะทิ งาขี้ม้อน และถั่วแดง จากแต่ก่อนทำกินกันเอง แจกพนักงาน เลี้ยงลูกค้า และถวายวัดบ้าง จนมีคนติดใจในรสชาติ ถามหาและบอกต่อ จึงเกิดเป็นแบรนด์ข้าวต้มมัด Society by ทัศนีย์ ขายตั้งแต่นั้นมา ยิ่งช่วงโควิด ก็ได้ข้าวต้มมัดช่วยให้โรงงานไปต่อได้จนทุกวันนี้”
“ในวิกฤตที่สุด มันจะแทรกสิ่งดีๆ ขึ้นมาเสมอ”
ทัศนีย์ ยะจา
ผู้ประกอบการ เชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด
“คิดว่าจานศิลาดลเหมาะกับอาหารทุกชนิด แต่ก็อยู่ที่รสนิยมส่วนบุคคล แม้ว่าศิลาดลจะไม่ได้ทำให้อาหารดูเด่นเหมือนจานสีดำ แต่สีเขียวของศิลาดลจะเสริมให้อาหารนั้นดูมีมิติคล้ายมี movement รู้สึกได้ถึงความสะอาด สว่าง สงบ เนื้อเคลือบแวววาวดูชุ่มฉ่ำทำให้ดูน่ากินยิ่งขึ้น”
คุณทัศนีย์ เล่าว่า แต่ก่อนไม่ดื่มกาแฟเพราะรู้สึกว่ายุ่งยาก พอได้มาเจอกาแฟเวียดนามที่ชงด้วยถ้วยอลูมิเนียม ประกอบกับคนนิยมดื่มกาแฟกันมากขึ้นและเชียงใหม่ก็เป็นเมืองกาแฟ จึงเกิดไอเดียทำถ้วยกาแฟดริป (dropper) ศิลาดล แล้วต่อยอดพัฒนาสินค้าให้น่าสนใจยิ่งขึ้น สอดรับกับโมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ BCG model (Bio-Circular-Green Economy) ซึ่งขับเคลื่อนนโยบายโดยภาครัฐ ด้วยการนำกากกาแฟมาเป็นส่วนผสมของน้ำเคลือบและสีวาด ทำให้ได้ศิลาดลโทนสีฟ้าน้ำเงินแปลกตา คุณทัศนีย์ให้ชื่อว่า indigo blue celadon
✔สังเกตสิ่งรอบตัว สร้างแรงบันดาลใจใหม่ๆ ได้
Suggestion
แวะทำความรู้จักกับศิลาดล
“ศิลาดลคือดินเผาจากเราปั้น แล้วเสกสรรเป็นรูปสวยด้วยศึกษา
บรรจงเติมเสริมสอดช่วยด้วยปัญญา มากคุณค่าควรคู่เวียงเชียงใหม่”
• ศิลาดลคือเครื่องเคลือบที่ผลิตขึ้นรูปจากเนื้อดินดำคุณภาพในจังหวัดเชียงใหม่ ปั้นขึ้นรูปแล้วนำไปแกะลาย เมื่อแห้งแล้วนำไปเผาครั้งที่ 1 เรียกว่า เผาบิสกิต ที่อุณหภูมิ 800 องศาเซลเซียส ใช้เวลา 8 ชั่วโมง จากนั้นวาดลวดลายและลงสี แล้วนำไปชุบเคลือบซึ่งมีส่วนผสมของขี้เถ้าธรรมชาติและดินหน้านา นำไปเผาครั้งที่ 2 แบบการสันดาปไม่สมบูรณ์ (Reduction) ที่อุณหภูมิ 1,260 องศาเซลเซียส ใช้เวลา 12 ชั่วโมง
• รอยรานหรือรอยแตกลายงา (Crack) บนพื้นผิวเคลือบเป็นเอกลักษณ์ของงานศิลาดลอันเกิดจากการหดตัวของเนื้อดินและน้ำเคลือบ
• ศิลาดลเป็นชื่อทรัพย์สินทางปัญญา ได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นสินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทย หรือ GI (Thai Geographical Indication) ของจังหวัดเชียงใหม่
• ทางยุโรปเรียกว่า เซลาดอน (Celadon) ส่วนในประเทศไทยรู้จักในชื่อ เครื่องสังคโลก
✔มองหา “จุดขาย” ในสิ่งที่ตัวเองทำให้เจอ
“ศิลาดลเครื่องเคลือบเนื้อแกร่งปานหิน เคลือบรานเขียวใสคล้ายหยก มรดกแห่งล้านนา จากเนื้อดินดำที่ดีที่สุดบนพื้นราบ อ.แม่ริม แม่แตง สู่ยอดดอยพระพุทธบาทสี่รอย นำมารังสรรค์ด้วยจิตวิญญาณของช่างสล่าคนเมือง ด้วยการปั้น แปะ แกะ ขูด ขีด เขียน แต้ม เคลือบ เผา ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ของใช้สำหรับคนพิเศษเนื่องในโอกาสพิเศษ เพื่อส่งต่อให้ชาวโลกได้สัมผัสและชื่นชมด้วยความสุข ภายใต้แบรนด์เชียงใหม่เซลาดอน หรือเชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด แบรนด์เชียงใหม่ศิลาดลดอยสะเก็ดสร้างสรรค์จากพลังสตรีแม่หญิงคนเมืองเชียงใหม่พร้อมลูกหลาน สืบทอดภูมิปัญญาและจิตวิญญาณของบรรพบุรุษเพื่อทดแทนคุณแผ่นดิน”
ประสบการณ์ 30 กว่าปีในแวดวงศิลาดลของคุณทัศนีย์ ได้ปรับสูตรการผลิตที่คิดค้นขึ้นจากกระบวนการเรียนรู้และพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้เป็นแบบเฉพาะของตัวเอง “เราเน้นความเป็นธรรมชาติ ไม่ใช้สูตรเคมี น้ำดินปรุงเอง น้ำเคลือบปรุงเอง ทำด้วยมือคน สร้างสรรค์มาจากตัวเอง เป็นใจเดียวกัน เป็นงานหัตถอุตสาหกรรมซึ่งมีความคราฟต์”
ร้านอาหารในเชียงใหม่ที่คนเชียงใหม่อย่างคุณทัศนีย์อยากให้ลอง
เน้นรสชาติ ปรุงสดใหม่ ใส่ใจคุณภาพ
• ร้านภูเก็ตลายคราม ก๋วยเตี๋ยวต้มยำ, ผัดมะระใส่ไข่
• ร้านข้าวต้มซี่โครงหมูเยาวราช เชียงใหม่ เมนูหมูกรอบ, ก๋วยจั๊บ
• ร้านถนอม ขนมจีน, แกงส้ม, บรอกโคลีผัดกุ้ง, แกงเขียวหวาน
• ร้านอาหารจีนเจี่ยท้งเฮง ปลากะพงต้มเผือก, ผัดผัก, แฮ่กึ๊น
• ส่วนอาหารเหนือ ทำรับประทานเองที่บ้าน
Suggestion
เริ่มต้นใหม่ด้วยหัวใจแกร่ง
คุณทัศนีย์ เล่าว่า หลังจากที่แยกออกมาทำแบรนด์ของตัวเองโดยใช้ชื่อทับศัพท์ว่า เชียงใหม่เซลาดอน (Chiangmai Celadon) หรือเชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด คุณทัศนีย์ยอมรับว่าเป็นเรื่องยากที่จะเริ่มทำอะไรใหม่ในวัยใกล้เกษียณ แต่ด้วยมุมมองและวิสัยทัศน์ ทำให้ก้าวผ่านอุปสรรคมาได้
“เอาตัวเองออกจากปัญหาก่อน เราเป็นคนทำงาน เราต้องก้าวต่อไปข้างหน้า”
เมื่อดอยสะเก็ดไม่ใช่ถนนสายหลักทางเศรษฐกิจ จึงคิดหาวิธีดึงคนเข้ามา โดยตั้งใจทำที่นี่ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว คุณทัศนีย์ได้พาตัวเองออกไปให้คนรู้จักมากยิ่งขึ้น ด้วยการเข้าร่วมในโครงการต่างๆ ที่จัดโดยภาครัฐและเอกชน ด้วยเป็นคนชอบเรียนรู้ เปิดใจรับสิ่งใหม่ และไม่หยุดพัฒนาตัวเอง ทำให้มองเห็นโอกาสทางธุรกิจ เริ่มจากโครงการ OTOP พัฒนาเป็น OTOP ระดับดาว จนได้เป็นศิลปิน OTOP และมักได้รับเลือกให้ไปแสดงผลงานในงานแสดงสินค้า สินค้าที่นำไปแสดงและจำหน่ายมีตั้งแต่เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ของแต่งบ้าน สินค้าคอลเลกชัน และผลงานมาสเตอร์พีซที่มีเพียงชิ้นเดียวเท่านั้น และดีใจมากที่ได้มีโอกาสนำผลงานไปวางขายที่ คิง เพาเวอร์ ช่วยให้ชาวต่างชาติรู้จักเชียงใหม่ศิลาดลมากขึ้น
✔เมื่อพบอุปสรรค ให้คิดหาทางออกแบบเอาตัวเองออกจากปัญหาก่อน
คุณทัศนีย์ เล่าว่า เชียงใหม่ศิลาดลเน้นตลาดภายในประเทศ ขายให้ชาวไทย ชาวต่างชาติ โดยเฉพาะนักท่องเที่ยว ที่มีรสนิยมในการใช้ชีวิตและชื่นชอบงานศิลาดล ให้เข้าถึงผลิตภัณฑ์ได้ง่าย นอกจากที่นี่จะจัดให้เป็นศูนย์การเรียนรู้แล้ว ยังส่งเสริมการมีส่วนร่วมกับคนในชุมชมอีกด้วย
“ศิลาดลไม่ใช่แค่ Product แต่เป็น Experience ที่มีชีวิต มีเรื่องราว มีแพสชัน คืองานศิลปะที่คนมองและให้คุณค่า จากดินที่คนเหยียบย่ำ วันนี้เราสร้างดินให้เกิดคุณค่า เราจึงตั้งใจผลิตงานของเราให้ดีที่สุด คนเข้ามาที่นี่อาจจะไม่ได้ซื้อของทุกคน แต่สามารถเดินเที่ยวชมสถาปัตยกรรมเรือนไทยในบรรยากาศร่มรื่น ฟังเพลงสบายๆ ชมวิถีชีวิต ศิลปหัตถกรรมล้านนา เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ได้หวนนึกถึงความทรงจำวัยเยาว์ตั้งแต่เล็กจนโตผ่านผลิตภัณฑ์ของเราได้”
นอกจากจะใช้วัตถุดิบที่หาได้จากในชุมชนสำหรับทำเครื่องเคลือบศิลาดลและข้าวต้มมัดแล้ว ยังใช้แรงงานจากคนในชุมชน เปิดรับแรงงานวัยเกษียณ เมื่อโรงงานมีรายได้ พนักงานซึ่งเป็นคนในชุมชนก็มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นตามไปด้วย นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์รับบริจาคโลหิตที่จัดทุกๆ 3 เดือน และสร้างพระพุทธรูปเชียงแสน สิงห์ 1 เนื้อศิลาดลองค์สีเขียวหยกใส ถวายวัดต่างๆ ในดอยสะเก็ด แทนการทำบุญด้วยวิธีอื่น
✔ความสุขอยู่ที่ใจ ทำอะไรที่ช่วยให้ตัวเรามีความสุข
ความสุขในทุกๆ วัน
 |
“ความสุขมันอยู่ที่ใจ พี่ทำงานไม่มีวันหยุด มีความสุขกับการได้พูดคุย พบเจอผู้คน ได้แชร์ประสบการณ์ พี่โตมากับใช้โอกาส เอาตัวเองเข้าไปอยู่ในทุกโอกาสแล้วค่อยไปเรียนรู้ทีหลังได้ ในวิกฤตที่สุด มันจะแทรกสิ่งดีๆ ขึ้นมาเสมอ
“ช่วงที่โรงงานปิดเพราะโควิดระบาด รายได้หายเพราะเราอิงกับตลาดการท่องเที่ยว ของที่เคยฝากขายในคิง เพาเวอร์ก็หยุดชะงัก นอกจากจะขายข้าวต้มมัดเพื่อให้เกิดรายได้หมุนเวียนแล้ว สินค้าในโรงงานถ้าขายได้ก็จะเอากำไรมาแบ่งกัน ถ้าขายของชิ้นใหญ่อย่างงานมาสเตอร์พีซได้ คนวาดก็จะได้เยอะหน่อย พี่สอนพนักงานเสมอเรื่องการเอื้อเฟื้อแบ่งปัน พี่ต้องเป็นนักแก้ปัญหา เป็นที่พึ่งให้กับพนักงาน เราอยู่กันแบบครอบครัว งานต่างๆ ก็ต้องช่วยกัน หนึ่งคนสามารถทำงานได้หลายหน้าที่ ให้ทุกคนมีส่วนร่วม ดูแลกันและกัน” |
คติประจำใจของคุณทัศนีย์
• ขยัน อดทน ซื่อสัตย์
• อย่าโลภมาก พอใจในสิ่งที่มีอยู่
• ทำวันนี้ให้ดีที่สุด
• ทำดีเพื่อความดี เพื่อตัวเอง เพื่อแบ่งปัน
เชียงใหม่ศิลาดล ดอยสะเก็ด
135/4 หมู่ 6 ถ.ดอยสะเก็ด-บ่อสร้าง (กม.3) ต.ป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ 50200
Website: Chiangmai Celadon
ตามไปดูขั้นตอนการผลิตกว่าจะมาเป็นเชียงใหม่ศิลาดล ที่รายการผจญไทย
