“กระเป๋าสมประสงค์” ชื่อนี้ให้ความหมายเหมือนเมื่อใช้กระเป๋านี้แล้วจะได้สิ่งที่ปรารถนาตามใจนึก ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับเจ้าของผลิตภัณฑ์ที่นามว่า สมประสงค์ พาโพพันธ์ เพราะนอกจากชื่อที่มีความหมายดีแล้ว ยังเป็นที่รวบรวมเรื่องราวของตัวเธอและชุมชนของเธอที่กาฬสินธุ์ ซึ่งถือว่าเป็นทั้งจุดเริ่มต้น และยังมีเรื่องราวระหว่างทางจนถึงปัจจุบันที่เรียกได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ของแบรนด์กระเป๋าสมประสงค์ ที่มีลวดลายของผ้าไทยผสมผสานกับหนังออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ให้ได้เห็นว่า 20 ปีแล้ว
ถ้าจะเล่าเรื่องราวของการทำผ้าไทยของชุมชน ต.ดงลิง ให้กลายมาเป็นกระเป๋าเดินทางรูปแบบต่างๆ ก็ต้องเริ่มด้วยเรื่องราวของ “สมประสงค์” นี่ล่ะ ถึงจะเห็นภาพครบถ้วน
จุดเริ่มต้นรู้จักวิธีทำกระเป๋าเพราะคนในชุมชน
จากคนในชุมชน ต.ดงลิง อ.กมลาไสย จ.กาฬสินธุ์ ชวนกันไปทำงานที่โรงงานผลิตกระเป๋าช็อปปิงและกระเป๋าเดินทางให้ 2 แบรนด์ชื่อดังที่กรุงเทพฯ แต่จู่ๆ จาก “เด็กหน้าจักร” ที่คอยเย็บหนังกระเป๋า เธอก็ได้ไปทำหน้าที่เลี้ยงเด็กให้กับลูกเจ้าของบริษัท จึงเป็นจุดเริ่มต้นให้เธอได้เริ่มรู้จักกับคนที่ทำอะไหล่หรือแหล่งผลิตอุปกรณ์สำคัญของกระเป๋า เวลาที่เข้ามาพบเถ้าแก่ก็ได้ทักทายและพูดคุยจนสนิทสนมกัน
แล้วเส้นทางชีวิตของสมประสงค์ก็ถึงจุดเปลี่ยนอีกครั้ง เมื่อคุณพ่อของเธอป่วยเป็นมะเร็ง ทำให้เธอตัดสินใจกลับบ้านที่กาฬสินธุ์ โดยปล่อยให้สามีทำกระเป๋าอยู่ที่กรุงเทพฯ และด้วยความความใจดีของเถ้าแก่เพราะเห็นว่ากลับบ้านแล้วน่าจะหางานทำลำบาก เขาเลยให้จักรเย็บผ้าพร้อมส่งออร์เดอร์กระเป๋ามาให้ด้วย เมื่อมีพนักงานธนาคารเข้ามาถามเรื่องนี้ถึงที่บ้าน และเห็นเธอนั่งเย็บกระเป๋า จึงอยากให้ลองซ่อมกระเป๋าให้บ้าง จากนั้นจึงเกิดการบอกปากต่อปาก พร้อมแนะนำให้ลองนำผ้าไทยมาตัดเย็บเป็นกระเป๋าดู
“เห็นว่ายังไม่มีใครทำกระเป๋าแบบนี้ เพราะเมื่อก่อนมีแต่กระเป๋าหนังเทียม เลยเริ่มนำผ้าขาวม้ามาเป็นส่วนผสมในการตัดเย็บ เริ่มจากกระเป๋าช็อบปิงก่อน พอไปวางขายที่ตลาดปรากฏว่าได้รับการตอบรับดีมาก
เมื่อทำเอง ขายเอง ก็ได้รับคำแนะนำจากลูกค้ามาเรื่อยๆ บวกกับจำคำที่พ่อเคยพูดให้ฟังมาตั้งแต่เด็กๆ ว่า เวลาขายของทางอีสานต้องขายตามสายแม่น้ำโขง จึงเกิดไอเดียขับรถขายตามแม่น้ำโขงไหลผ่านตั้งแต่ มุกดาหาร หนองคาย นครพนม… จนมีลูกค้าเจ้าประจำที่รับซื้อแบบขายส่ง ต่อจากนั้นถึงได้เจอกับเจ้าหน้าที่พาณิชย์จังหวัด และเขาเห็นว่าเรามีกำลังการผลิตเองที่บ้าน เลยแนะนำว่าให้ลองทำเป็นกระเป๋าเดินทางด้วยผ้าขาวม้าเพื่อไปออกงาน OTOP ที่เมืองทองธานี”
ชีวิตเปลี่ยนเพราะกระเป๋าเดินทางผ้าไทย
ชีวิตเปลี่ยนไปมากตั้งแต่ได้ไปออกวางขายที่งานเมืองทองธานี จนมีเงินหลักแสนและสามารถนำใช้หนี้ให้แม่ได้หมด พร้อมออกรถพิกอัปใช้เดินทางมาส่งของที่กรุงเทพฯ พอขากลับก็ซื้ออุปกรณ์ทำกระเป๋ากลับไปด้วย
เพราะกระเป๋าผ้าไทยได้รับการตอบรับดีมากจากคนกรุงเทพฯ แตกต่างกับลูกค้าในต่างจังหวัดที่ชอบกระเป๋าหนังเทียมเป็นส่วนใหญ่ ผลตอบรับจากกระเป๋าเดินทางผ้าขาวม้าแรงดีไม่มีตก จนได้รับการติดต่อจากแบรนด์ไทยรายใหญ่ที่มีสินค้าประเภทหนังขายหลายผลิตภัณฑ์ โดยให้สมประสงค์ผลิตกระเป๋าเดินทางให้แต่เปลี่ยนเป็นผ้าไทยรูปลายช้างแทน เพราะลูกค้าชาวต่างชาติชอบมาก โดยเฉพาะในจังหวัดที่มีการท่องเที่ยวคึกคัก อย่างเชียงใหม่และภูเก็ต จนมีออร์เดอร์สั่งต่อครั้งหนึ่งขนของกันทีต้องใช้รถสิบล้อ
“เมื่อเพื่อนๆ ในชุมชนที่ต่างเคยไปทำงานในโรงงานกระเป๋าที่กรุงเทพฯ ด้วยกัน เห็นว่าเราทำแล้วเริ่มไปได้ดี ก็เลยทยอยกลับมากาฬสินธุ์ จนปัจจุบันมีประมาณ 30-40 ครัวเรือนที่มีการมาทำกระเป๋าผ้าไทยในแบบต่างๆ เช่นกัน ซึ่งมีตั้งแต่มารับงานการผลิตกับสมประสงค์ทั้งรายเดือน รายชิ้น รวมทั้งเปิดโอกาสให้เพื่อนๆ รับงานจากโรงงานหรือผู้ผลิตเอง เพราะขึ้นอยู่กับข้อตกลงและความถนัดของเขาว่าถนัดผลิตกระเป๋าแบบไหน
ที่สำคัญที่ต้องไปพิสูจน์ฝีมือกันเองเพราะถ้าเขาทำดีรักษามาตรฐานและข้อตกลงกับลูกค้า เขาก็จะได้ออร์เดอร์ผลิตกันต่อไปในระยะยาว”
สมประสงค์มีเครือข่ายผ้าไทยทั่วทิศ
เริ่มต้นที่ผ้า…ในชุมชน ต.ดงลิงของบ้านเกิดของตัวเอง แต่ก็นับเป็นแบรนด์ที่ใช้ผ้าไทยหลากหลายมาทำกระเป๋า เริ่มตั้งแต่จากผ้าขาวม้า ผ้าไทยลายช้าง… และก็เริ่มเข้าสู่การใช้ผ้าย้อมครามหลังจากได้ไอเดียจากการได้พบกับทาง คิง เพาเวอร์ เมื่อตอนไปออกบูทงานที่เมืองทองธานี โดยได้รับโจทย์ให้ลองพัฒนาใช้เป็นผ้าไทยแบบที่แตกต่างเฉพาะตัว
สมประสงค์จึงทำกระเป๋าออกมาเป็นรูปแบบผ้าย้อมคราม ซึ่งก่อนหน้านี้ยังไม่กล้านำผ้าย้อมครามมาทำกระเป๋าเพราะคิดว่าต้นทุนผ้าจะสูงมาก แต่พอได้จังหวะพบเจอกับผู้ผลิตผ้าไทยที่หลากหลายจากงานที่ไปออกบูท และในที่สุดเจอแหล่งผลิตผ้าครามจนผลิตนำมาเป็นวัตถุดิบหลักทำกระเป๋าเดินทางผ้าย้อมครามส่งให้ คิง เพาเวอร์ พิจารณาได้
ถึงตอนนี้สมประสงค์มีเครือข่ายที่ผลิตผ้าไทยต่างๆ อยู่หลายจังหวัด ตั้งแต่ผ้าย้อมครามอุดรธานี ผ้าย้อมครามสกลนคร ผ้าขาวม้าทั้งจากกาฬสินธุ์ ร้อยเอ็ด และราชบุรี รวมถึงผ้าไหมแพรวาที่ขึ้นชื่อของกาฬสินธุ์เอง และยังมีผ้ามัดย้อมที่น้องๆ ในมหาวิทยาลัยในจังหวัดเป็นคนทำ ซึ่งถือว่ามีการกระจายรายได้ให้ชุมชนหลายจังหวัดมาก
“กระเป๋าสมประสงค์จะใช้ผ้าไทยที่หลากหลายและจะไม่สั่งจากจังหวัดเดียว เพราะต้องการกระจายรายได้ให้ชุมชนที่ยังสามารถมีอาชีพเลี้ยงตัวเองจากการทอผ้าไทยได้ โดยจะดูว่าผ้าแต่ละประเภทหรือแต่ละแหล่งนั้นมีความเหมาะสมมาผลิตเป็นสินค้าแบบไหน รวมถึงมีกำลังการผลิตที่สามารถตอบสนองให้ออร์เดอร์ได้ทันพร้อมยังรักษามาตรฐานการผลิตได้ตลอดเวลา”
Suggestion
“ให้” ชุมชนและทุกคนต้องยืนได้ด้วยตัวเอง
เมื่อเราเริ่มต้นและตั้งหลักได้ก่อน ก็พร้อมที่จะช่วยให้ทุกคนในชุมชนเดินได้เหมือนเรา จนตอนนี้มีทั้งหมด 3 กลุ่มที่ทำกระเป๋าผ้าไทยเหมือนกัน โดยใช้ความเชื่อใจกันเป็นหลัก ลุยไปอบรมเพิ่มเติมความรู้ที่ไหนก็ไปด้วยกัน พอคิดรูปแบบใหม่ก็ไปเสนอลูกค้าใหม่ของแต่ละคน นอกจากนั้นยังพร้อมแนะนำลูกค้าที่ต้องการสินค้าสอดคล้องกับความสามารถและความถนัดในการผลิตสินค้าของแต่ละบ้าน โดยเราแนะนำตามความถนัดให้ แต่เรื่องการเจรจาไปตกลงกันเอง
“จะไม่ปิดกั้นเลย เพราะถือว่าทุกคนก็สามารถผลิตงานออกมาได้ ถ้าลูกค้าต้องการหาผู้ผลิตที่ผลิตชิ้นงานนั้นๆ โดยเฉพาะ เช่น ผลิตกระเป๋าของชำร่วยแบบไหน ราคาเท่าไร ก็แนะนำไป บ้านนี้ถนัดกระเป๋าแบบนี้ก็แนะนำไป เนื่องจากต้องการให้แต่ละคนเขาสามารถยืนได้ด้วยขาของเขาเอง ซึ่งจะเป็นการพิสูจน์ฝีมือแต่ละคนเองว่า ถ้าทำงานได้ดี คุณก็จะได้มีลูกค้าที่สั่งประจำ ถ้าไม่ดีก็จะได้ลูกค้าที่สั่ง
ออร์เดอร์เพียงครั้งเดียว”
นอกจากนั้น ต้องช่วยกันดูแลเยี่ยมเยียนถามไถ่กันอย่างต่อเนื่องระหว่างผู้ผลิตผ้าไทยต่างๆ ด้วย อย่างตอนเกิดโควิด-19 ต่างก็ขายผ้าไม่ได้เช่นกัน เมื่อเรายังพอมีกำลังก็เลยช่วยซื้อผ้าจากอุดรธานี ซึ่งเขาก็ขายลดราคาให้ ถึงตอนนี้ใครยังไหวก็ต้องช่วยกันประคับประคองกัน
ช่วงแรกสมประสงค์ยังพอมีลูกค้าบ้างจากงานทำของชำร่วยที่ทำจากผ้าไทยงานแต่งงาน งานบวช หรือกระเป๋าผ้าที่ใส่เอกสารจากหน่วยงานราชการต่างๆ แต่พอโควิดรอบ 3 ซึ่งหนักหนากันทุกคน เห็นได้ชัดว่าคนไม่มีกำลังซื้อเวลาออกบูท ตอนนั้นทุกคนก็เข้าใจกันว่าต่างต้องพยุงตัวเองให้ได้ และบางคนที่เคยรับงานผลิตจากเราต้องผันตัวเองไปทำงานก่อสร้างหรือรับจ้างทำอย่างอื่นแทน ซึ่งตอนนี้ถือว่าสถานการณ์เริ่มดีขึ้น ออร์เดอร์เริ่มกลับมาได้ประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์
เอกลักษณ์ความเป็นกระเป๋าสมประสงค์
ด้วยความที่เป็นเจ้าแรกๆ ที่ค่อยๆ พัฒนาฝีมือการทำกระเป๋ามาตั้งแต่โรงงาน จนประยุกต์มาใช้ผ้าไทยผสมหนังผลิตเป็นกระเป๋าเดินทางเจ้าแรก จนปัจจุบันมีหลายขนาดให้เลือกสรร ถึงตอนนี้ได้ผลิตมาร่วมกว่า 20 ปี จนมีผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายทั้งกระเป๋าแฟชั่น กระเป๋าของชำร่วย กระเป๋าเอกสารสำหรับงานอบรม อีกทั้งยังมีสินค้าที่มีการนำเศษผ้าขาวม้าหรือผ้าต่างๆ ที่เหลือมาทำสายกระเป๋าแทน และดัดแปลงเป็นสินค้าอย่างอื่นอีกมากมาย
“กระเป๋าสมประสงค์ถือว่าได้นำผ้าไทยมาประยุกต์เป็นกระเป๋าในรูปแบบต่างๆ ที่ทำให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ เนื่องจากคิดบนฐานว่าควรให้ทุกคนอยู่ด้วยกันได้ ตั้งแต่เจ้าของวัตถุดิบที่ทอผ้าต่างๆ ตัวเราและคนในชุมชนที่เป็นผู้ผลิต รวมทั้งพ่อค้าแม่ค้าที่นำสินค้าเราไปขาย เพราะเมื่อทุกคนสามารถยืนได้ด้วยตัวเอง ก็จะส่งผลให้ทุกคนช่วยกันผลิตและส่งต่อชิ้นงานที่ดีออกมา”
20 ปีการเดินทางของสมประสงค์และอนาคตข้างหน้า
“ถึงตอนนี้มองว่าเราโชคดีที่มีโอกาสเจอพันธมิตรและลูกค้าที่ดีมาตลอด ทั้งคอยแนะนำสิ่งดีๆ ต่างๆ จากการอบรม การออกบูท เพียงแต่เราต้องเปิดรับฟังคำแนะนำทั้งติทั้งชม ยอมรับเพื่อเรียนรู้และนำมาแก้ไข และเมื่อเราได้โอกาสแล้ว ก็อยากส่งต่อโอกาสให้คนอื่นเช่นกัน โดยคิดว่าถ้าเราทำได้ดี เอื้อเฟื้อมีน้ำใจกับคนอื่น โดยไม่ได้คิดที่จะมีรายได้เติบโตคนเดียว เพราะเชื่อว่าถ้าเราอยู่ได้อย่างแข็งแกร่ง คนในชุมชนอยู่ได้ ชาวบ้านที่ผลิตผ้าอยู่ได้…ทุกคนก็สามารถอยู่ได้อย่างแข็งแรง เพียงแต่ว่าคุณจะต้องพิสูจน์ฝีมือตัวเองหากมีลูกค้ามาติดต่อเจรจากับคุณเอง บนพื้นฐานที่คุณก็ต้องไม่เอาเปรียบผู้ที่มาว่าจ้างให้คุณผลิตด้วยเช่นกัน เพียงเท่านี้ต่างคนก็จะเป็นผู้ซื้อและผลิตกันไปในระยะยาวได้”
จะเรียกว่ากลายเป็นจุดส่งต่อความหวังสู่ชุมชนตนเองและชุมชนพันธมิตร ในอนาคตก็พยายามจะมี
คอลเลกชันผ้าไทยที่หลากหลายมาใช้มากขึ้น
ที่ผ่านมา สมประสงค์ยังมีการรับผลิตกระเป๋าจากผ้าญี่ปุ่นมา หรือตามออร์เดอร์เป็นรายบุคคล รวมถึงมีการทดลองนำผลิตภัณฑ์จากผักตบชวามาเย็บรวมเป็นกระเป๋าเดินทาง แต่ยังการติดขัดในเรื่องของการผลิตอยู่ โดยเบื้องต้นมีเป้าหมายที่ยังคงพัฒนาสินค้าให้มีความหลากหลาย และตอบโจทย์ความต้องการลูกค้าให้ได้มากที่สุด ขณะเดียวกันก็พยายามที่จะรักษาความสมดุลและอยู่บนพื้นฐานการเอาใจเขามาใส่ใจเรามากที่สุด ทั้งกลุ่มผู้ผลิตวัตถุดิบผ้าจากกลุ่มชุมชนต่างๆ ผู้ผลิตร่วมกัน หรือลูกค้าที่รับซื้อกระเป๋าสมประสงค์ไป ทั้งนี้เพราะอยากให้ทุกคนยืนได้ในวิถีชีวิตของตัวเอง โดยมีผ้าไทยเป็นสื่อกลางและเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลกต่อไป
และนี่คือตัวอย่างความตั้งใจของผู้หญิงคนหนึ่งที่มีจุดเริ่มต้นการเลี้ยงชีพมาจากคนในชุมชน จนตอนนี้เธอก็พร้อมสนับสนุนคนในชุมชนให้ยืนได้อย่างแข็งแกร่ง และยังมองไปไกลนอกเหนือไปจากชุมชนที่เธออยู่เองอีกด้วย
สมประสงค์ (SOMPRASONG)
ที่ตั้ง: 23 ม.14 ต.ดงลิง อ.กมลาไสย จ.กาฬสินธุ์ 46130
Facebook: SOMPRASONG
ข้อมูลสินค้าเพิ่มเติมที่ตลาดพลังคนไทย
คลิก: SOMPRASONG
สนใจสินค้าพลังคนไทย สามารถหาสนับสนุนได้ที่คิง เพาเวอร์ทุกสาขา
ปักหมุดจุดเช็กอิน–แชะรูป–ท่องเที่ยวใกล้เคียง
● พระธาตุยาคู สถูปสมัยทวารวดี พระธาตุประจำอำเภอกมลาไสย เป็นที่เคารพสักการะของชาวบ้าน และถ้าใครมากาฬสินธุ์ต้องมากราบไหว้ขอพรกัน
● หมู่บ้านผลิตผ้าขาวผ้าด่านเหนือแพรฝ้าย ได้ไปเรียนรู้และชมการสาธิตผลิตผ้าขาวม้า ซึ่งอยู่ในอำเภอเดียวกัน
● ศิลปะจากกลุ่มงานช่างศิลป์ ตามงานหรือโบราณสถานต่างๆ…ที่เป็นการถ่ายทอดการทำงานช่างศิลป์แบบโบราณ เช่น งานปั้นนาคตามวัด ศาลาต่างๆ
