Summary
‘บ้านช้าง’ แบรนด์เซรามิกไทยซึ่งบอกเล่าทุกเรื่องราวความสวยงามของเซรามิกจากดินขาวจังหวัดลำปางและคชสาร ภาพจำของประเทศไทยเป็นของแต่งบ้านและของใช้สีสวย โชว์เนื้อแท้ของเซรามิกที่สวยงามโดยไม่ผ่านการแต่งสี
“ถ่านหินลือชา รถม้าลือลั่น เครื่องปั้นลือนาม งามพระธาตุลือไกล ฝึกช้างใช้ลือโลก” คำขวัญของจังหวัดลำปาง จังหวัดทางภาคเหนือของประเทศไทยที่มีชื่อเสียงเกี่ยวกับช้างและงานเซรามิกไทย
หลายคนอาจได้ยินเรื่องราวของถ้วยชามมามาก แต่หนึ่งในผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อและได้วางจำหน่ายกับ คิง เพาเวอร์ คือของแต่งบ้านและผลิตภัณฑ์ของใช้จากเซรามิก โดย “บ้านช้าง” แบรนด์คนไทยที่ก่อตั้งขึ้นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540
ความสวยงามของเซรามิกรูปทรงช้างนี้ พาให้เราใคร่รู้ถึงเรื่องราวเบื้องหลังของงานเซรามิกจากแบรนด์บ้านช้าง เราจึงได้มาพูดคุยกับ คุณหนึ่ง – เอกวัฒน์ อินทราชัย ทายาทรุ่นที่ 2 ที่เข้ามาสืบต่องานจากคุณพ่อ ที่เป็นจุดเริ่มต้นของเซรามิกช้างไทยที่สเกลงานเป๊ะ สมจริง….ในขณะเดียวกันก็โชว์ความละเอียดของงานเซรา มิกได้อย่างสมบูรณ์ กับเนื้อแท้ของงานเซรามิกจังหวัดลำปาง
ลำปาง เมืองแห่งเซรามิก
พูดถึงงานเซรามิกขึ้นชื่อในประเทศ จังหวัดลำปางเป็นต้องติดอันดับ เพราะเป็นจังหวัดแรกๆ ในประเทศไทยที่มีการค้นพบดินขาว ส่วนประกอบสำคัญของการสร้างสรรค์งานเซรามิก
“ดินขาวในจังหวัดลำปางถูกค้นพบเป็นแห่งแรกๆ ในประเทศไทย คนในจังหวัดก็เลยมีองค์ความรู้เกี่ยวกับเซรามิก มีโรงงานเซรามิก วัตถุดิบ มีศูนย์เครื่องปั้นให้ความรู้ แล้วก็มีแรงงานอยู่ในลำปางเยอะ ในหมู่บ้านก็มีโรงงานเซรามิกเล็กใหญ่กระจายอยู่เยอะเหมือนกัน”
งานเซรามิกที่พบได้ทั่วไปในจังหวัดจึงมักจะเป็นถ้วยชามลงสี แต่คุณพ่อคงศักดิ์ อินทราชัย ผู้ก่อตั้ง แบรนด์บ้านช้าง เริ่มต้นด้วยความมุ่งหวังที่จะทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ที่สะท้อนทั้งภาพลักษณ์ของจังหวัดลำปางในขณะเดียวกันก็สะท้อนความเป็นไทยไปด้วย “พลังคนไทย” จึงเริ่มจากการชวนเพื่อนศิลปินมาช่วยกันออกแบบ
“พอคุณพ่อมีแนวคิดแล้วก็เลยไปชักชวนเพื่อนที่เป็นศิลปินมาร่วมทำด้วยกันในปี พ.ศ. 2540 ไปคลุกคลีกินนอนอยู่กับช้างที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ (ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย) เพื่อร่างแบบอิริยาบถต่างๆ ของช้าง แล้วเอามาทดลองปั้นเป็นชิ้นงานขึ้นมา”
วันแรกที่เริ่มต้นออกแบบและผลิตชิ้นงาน บ้านช้างประกอบด้วยเตาเผาหนึ่งเตา คุณพ่อคงศักดิ์ เพื่อนศิลปิน และจ้างแรงงานซึ่งเป็นคนในพื้นที่มาเป็นคนปั้นอีกหนึ่งคน เป็นทีมงานสามคนสร้างสรรค์ช้างเซรามิก ออกมาผ่านฝีไม้ลายมือการออกแบบและช่างปั้น โดยมีดินขาวของดีที่ได้มาจากในพื้นที่จังหวัดลำปางเป็นวัตถุดิบหลัก
Suggestion
ดินและไม้
“เริ่มจากเอาส่วนผสมที่เป็นดินขาวและส่วนผสมอื่นๆ เช่น ดินจากท้องนา ดินจากแม่น้ำเข้าไปผสมเข้ากัน แล้วปั้นขึ้นมา บางส่วนก็ปั้น บางส่วนก็ใช้แม่พิมพ์”
ดินขาวที่ใช้ก็รับซื้อมาจากในพื้นที่จังหวัดลำปาง หลังจากได้มาแล้วจึงนำมาผสมตามสูตรต่างๆ ที่ทดลองทำ สีของชิ้นงานที่ขาวหรืออมน้ำตาลล้วนได้มาจากการผสมของดินขาวกับดินจากท้องนา หรือดินจากแม่น้ำ ซึ่งจะโชว์สีและลวดลายหลังจากเผาเสร็จในเตาเผา ตั้งอุณหภูมิไว้ 1,200 องศาเซลเซียส ใช้วิธีการเผารอบเดียว จากนั้นปล่อยให้เนื้องานเซตตัว แล้วจึงนำไปสู่ขั้นตอนต่อไป
ความพิเศษที่ยังคงเป็นเอกลักษณ์มาตั้งแต่วันแรกจนถึงวันนี้คือชิ้นงานที่ไม่ทาสี “ในตัวผิวงานมันเป็นเอกลักษณ์ได้ แต่ถ้าเราทาสี มันจะดูแล้วเหมือนแจกัน เหมือนถ้วยชามมากกว่า เราเลยพยายามทำให้สีมันอยู่ในเนื้อดินและมีลวดลายในตัว”
เนื้อเซรามิกที่มีทั้งขาว ทั้งน้ำตาล เหล่านี้แม้ว่าจะดูเรียบไปบ้าง แต่ในความเรียบง่ายนั้นดึงดูดให้คนเข้ามามองใกล้ๆ เพื่อมองเห็นลวดลายที่ซับซ้อนปรากฏอยู่บนตัวช้างและอิริยาบทต่างๆ ของช้างไทย นอกจากนี้ในชิ้นงานที่พัฒนาขึ้นมายังผสมผสานงานไม้เข้าไปด้วย โดยเลือกใช้เป็นไม้สักและไม้ฉำฉา นำมาออกแบบเป็นกรอบรูป เป็นฐานไม้ เพิ่มฟังก์ชันการใช้งานเข้าไปด้วย
ทำไมต้องช้าง?
สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ (ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย) เป็นสถานที่ขึ้นชื่อและช้างยังปรากฏอยู่ในคำขวัญของจังหวัดลำปาง คือแก่นความคิดหลักของบ้านช้าง หลังจากได้ไอเดียของการนำเอกลักษณ์จังหวัดและเอกลักษณ์ของไทยมาผลิตเป็นสินค้าแล้ว ช้างตัวแรกจึงเกิดขึ้น
“ที่ทำออกมาตอนแรกจะเป็นช้างตัวใหญ่ รายละเอียดตัวช้างเยอะ มีทั้งช้างพลาย ช้างชูงวง ช้างดันซุงในอิริยาบถต่างๆ แต่พอทำไปได้ระยะหนึ่งมันเริ่มไม่เหมาะสมกับการขนส่งเพราะตัวใหญ่เกินไป ผลิตภัณฑ์แบบใหม่จึงเป็นช้างที่มีไซส์เล็กลง ส่วนรูปแบบของช้างก็มีหลายอิริยาบถเหมือนเดิม” จากช้างที่ออกแบบมาเพื่อเป็นของแต่งบ้านสูงประมาณยี่สิบเซนติเมตรก็ค่อยๆ ปรับเล็กลงเป็นของที่ระลึกแทน
อิริยาบถของช้างนั้นก็ได้จากการสังเกตวิถีชีวิตของช้าง แต่ไม่ว่าจะเป็นช้างชูงวงขึ้นหรืองวงลง ก็ไม่ส่งผลต่อการขายเพราะชาวต่างชาติส่วนใหญ่เน้นมองที่รายละเอียดของตัวช้างเป็นสำคัญ ซึ่งช้างแต่ละตัวกว่าจะได้มานั้นต้องใช้ทั้งงานปั้นและงานหล่อ มีรายละเอียดชิ้นส่วนเยอะ
“มันเป็นงานที่ใช้เวลาเพราะบางส่วนก็ต้องหล่อ หล่อแล้วก็ต้องรอให้น้ำดินขาวแห้ง มันจะใช้เวลามากในแต่ละส่วน เพราะเวลาเราทำเราก็ปั้นหางไว้หลายๆ ชิ้นแล้วถึงค่อยเอามาต่อกับตัวทีหลัง อย่างหู หาง เราต้องปั้นแต่ละชิ้นแล้วต่อเข้าไป ต้องมาเขียนลายทีละชิ้น ซึ่งต้องใช้ความประณีต”
เนื้อแท้ที่งดงามของเซรามิกจังหวัดลำปาง
ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันลำปางยังคงเป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงในด้านงานเซรามิกเสมอมา มีสินค้าถ้วยชามที่สวยงาม และตอนนี้ยังมีสินค้าที่เป็นของแต่งบ้านที่อวดโฉมดินขาวจังหวัดลำปางอีกหนึ่งแบรนด์ จากเตาเผาหนึ่งเตากับช่างปั้นหนึ่งคน วันนี้บ้านช้างค่อยๆ ขยับขยาย มีช่างปั้นเพิ่มขึ้นเป็นห้าคน เป็นช่างปั้นจากในพื้นที่
“คนที่เข้ามาทำด้วยกันตั้งแต่แรกก็ยังอยู่ด้วยกัน ร่วมกันทำมาแล้วเราใช้คนจากในชุมชนทั้งหมด และงานไม้ก็ยังเป็นของคนในพื้นที่”
จากงานในชุมชน บ้านช้าง พางานเซรามิกของแต่งบ้านและผลิตภัณฑ์เซรามิกมาสู่สายตาคนต่างชาติ เริ่มต้นจากการได้เป็นสินค้า OTOP Select ที่ได้รับคัดเลือกของจังหวัดลำปาง จนกระทั่งได้เข้ามาวางจำหน่ายที่ คิง เพาเวอร์ ดิวตี้ฟรี “กระแสตอบรับดีมากๆ เลยครับ ผลิตภัณฑ์ของเราน่าจะถูกใจลูกค้าต่างชาติด้วย เข้ากับคอนเซปต์การเป็นตัวแทนของความเป็นไทยด้วย สินค้าที่ขายดีสุดจะเป็นประเภทที่ประกอบกับงานไม้ จะเป็นช้างบนฐานไม้ เน้นเป็นของที่ระลึก”
นอกจากนี้ยังมีเสียงชื่นชมจากคนไทยถึงเนื้องาน ความละเอียดและสเกลของช้างไทยที่เป๊ะเหมือนช้างจริง เป็นงานที่ยิ่งทำให้คุณหนึ่งและช่างทุกคนภูมิใจ มีกำลังใจที่จะพัฒนาสินค้าต่อไป
“เราพยายามปรับปรุงคุณภาพของสินค้าให้ดีขึ้นเรื่อยๆ เพราะในการผลิตจะมีปัญหาเข้ามาบ้าง แต่เราพยายามทำให้ของเรามีมาตรฐานเหมือนเดิมหรือดีขึ้นกว่าเดิม ทำให้ชิ้นงานเนี้ยบขึ้น”
วันนี้คอนเซปต์แรกเริ่มของแบรนด์ “บ้านช้าง” สำเร็จแล้ว คือการสร้างสรรค์ชิ้นงานที่สะท้อนความเป็นจังหวัดลำปางและความเป็นไทย แต่สิ่งที่ได้รับเพิ่มเติมขึ้นมาคือการได้เป็นด่านหน้าต้อนรับและเป็นคำลาจากประเทศไทยในสายตาชาวต่างชาติด้วย เป็นของที่ระลึกแบบ คิง เพาเวอร์ ไทย เพาเวอร์ พลังคนไทย ที่จะแข็งแกร่งซึ่งจะอยู่ยั้งยืนยงย้ำเตือนความทรงจำของนักท่องเที่ยวทุกคนไปอีกนาน
บ้านช้าง (BAAN CHANG)
ที่ตั้ง : 1 ถ.หมู่บ้านกนกวิมาน ต.ชมพู อ.เมือง จ.ลำปาง 52100
ข้อมูลสินค้าเพิ่มเติมที่ตลาดพลังคนไทย
คลิก: BAAN CHANG
สนใจสินค้าพลังคนไทย สามารถสนับสนุนได้ที่ คิง เพาเวอร์ ทุกสาขา
ปักหมุดจุดเช็กอิน-แชะรูป-ท่องเที่ยวใกล้เคียง
• ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย มาถึงลำปางต้องไม่พลาดไปชื่นชมความน่ารักของช้างไทย พร้อมกับชมการแสดงของช้างและเรียนรู้วิถีชีวิตของควาญช้าง อาชีพเก่าแก่ที่น้อยคนจะได้รู้
• วัดพระธาตุลำปางหลวง วัดคู่บ้านคู่เมืองจังหวัดลำปาง พระธาตุประจำปีคนเกิดปีฉลู มาไหว้สักการะพระแก้วดอนเต้าหรือพระแก้วมรกต พระพุทธรูปปางสมาธิเพื่อความเป็นสิริมงคล
• อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน สัมผัสผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์ แหล่งต้นน้ำลำธาร มีไฮไลต์คือบ่อน้ำร้อนแจ้ซ้อน และกิจกรรมขึ้นชื่อคือการต้มไข่ในน้ำแร่ เหมาะแก่การพาครอบครัวไปเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจ
